Po przejÄ™ciu wÅ‚adzy przez Hitlera przeprowadzona zostaje bardzo szybka przebudowa funkcjonowania paÅ„stwa. RozpoczÄ™to od niszczenia opozycji. W tym celu uruchomiono potężnÄ… machinÄ™ NSDAP, która od tego czas zaczęła dziaÅ‚ać na rzecz i w imieniu paÅ„stwa. Hitler uważaÅ‚, że samo zastraszenie to za maÅ‚o, dlatego by zyskać pewność, że jego pozycja jest niezagrożona postanowiÅ‚ dziaÅ‚ać z pomocÄ… terroru. W nocy z 27 na 28 lutego wybuchÅ‚ pożar w siedzibie Reichstagu. Policja ujęła niejakiego Marinusa van der Lubbe. ByÅ‚ to 22-letni mÅ‚odzieniec z pochodzenia Holender, który niewiele wczeÅ›niej przybyÅ‚ do Berlina. „Van der Lubbe byÅ‚ przez pewien czas czÅ‚onkiem ZwiÄ…zku MÅ‚odzieży Komunistycznej w Leydzie, ale zostaÅ‚ wczeÅ›niej usuniÄ™ty. Nie przeszkodziÅ‚o to bynajmniej ogÅ‚oszeniu go komunistÄ… i oskarżeniu komunistów niemieckich, że w ten sposób miaÅ‚ być dany sygnaÅ‚ do rewolucji” . Nie ma, co do tego wÄ…tpliwoÅ›ci, że byÅ‚a to tylko prowokacja majÄ…ca na celu uderzenie w niemieckÄ… partiÄ™ komunistycznÄ…. Jak pisze Richard O`Neill „Pożar Reichstagu 27 lutego 1933 roku podziaÅ‚aÅ‚ jak dolanie „oliwy do ognia”. Marinus van der Lubbe, sÄ…dzony, a nastÄ™pnie skazany za podÅ‚ożenie ognia pod budynkiem, miaÅ‚ odwrócić uwagÄ™ od rzeczywistych podpalaczy- dobranych i zaprzysiężonych bojówkarzy SA” .
Wydarzenie to bardzo szybko wykorzystaÅ‚ rzÄ…d Rzeszy wydajÄ…c w dniu 28 lutego dwa rozporzÄ…dzenia. Pierwsze o „ochronie narodu i paÅ„stwa” oraz drugie peÅ‚niÄ…ce funkcjÄ™ swoistego uzupeÅ‚nienia poprzedniego o „zdradzie narodu niemieckiego i przygotowaniu zdrady głównej” . W niedÅ‚ugim czasie aresztowanych zostaÅ‚o okoÅ‚o 4 tysiÄ™cy dziaÅ‚aczy komunistycznych w tym wielu posłów. Jak pisze Janusz PiekaÅ‚kiewicz:”… wolność i nietykalność osobista, nienaruszalność domostwa i tajemnicy korespondencji, a ponadto swoboda wypowiedzi, zgromadzeÅ„ i zrzeszeÅ„ oraz poszanowanie prawa wÅ‚asnoÅ›ci tracÄ… tymczasowo moc; zarazem ogÅ‚oszony zostaje prawno-konstytucyjny stan wyjÄ…tkowy, który koÅ„czy siÄ™ dopiero w maju 1945 roku wraz z zaÅ‚amaniem siÄ™ Trzeciej Rzeszy” . Uderzenie na partie komunistycznÄ… w przeddzieÅ„ wyborów przyniosÅ‚o hitlerowcom spodziewane profity. W czasie gÅ‚osowania otrzymali oni 17.277.000 gÅ‚osów . Hitler wiedziaÅ‚ jednak, że jeszcze nie może dziaÅ‚ać totalnie poza prawem. Mimo wszystko jego NSDAP nie zdobyÅ‚a wiÄ™kszoÅ›ci potrzebnej do zmiany konstytucji. PotrzebowaÅ‚ gÅ‚osów partii Centrum. Nieprzypadkowo w swym oÅ›wiadczeniu rzÄ…dowym z dnia 1 lutego a później w expose kanclerza w dniu otwarcia sesji Hitler tak czÄ™sto podkreÅ›laÅ‚ gwarancjÄ™ ze strony paÅ„stwa dla wszystkich chrzeÅ›cijaÅ„skich zwiÄ…zków wyznaniowych. Ostatecznie Centrum poparÅ‚o tezÄ™ rzÄ…du Hitlera o „zjednoczeniu narodu”. Przywódca Centrum praÅ‚at Ludwik Kaas wierzyÅ‚, że autorytet Hindenburga może zapobiec zbyt radykalnym poczynaniom Hitlera. 21 marca dochodzi do obrad ostatniego z „weimarskich” wyborów parlamentu Rzeszy. Zanim jednak przystÄ…piÅ‚ on do obradowania w życie weszÅ‚y już trzy rozporzÄ…dzenia prezydenckie: „o zwalczaniu podziemnej dziaÅ‚alnoÅ›ci przeciw rzÄ…dowi narodowego odrodzenia”,” o powoÅ‚aniu sÄ…dów specjalnych” oraz o amnestii za „czyny przestÄ™pcze popeÅ‚nione w zwiÄ…zku z rewolucjÄ… narodowÄ…”. Parlament przyjÄ…Å‚ to do wiadomoÅ›ci i uznaÅ‚ ciężkie kary za czyny popeÅ‚nione przez przeciwników politycznych jednoczeÅ›nie zwalniajÄ…c od odpowiedzialność karnej katów. Hitler za wszelkÄ… cenÄ™ dążyÅ‚ do tego, aby w ogóle wykluczyć parlament z procesu tworzenia prawa. Już dwa dni później odbyÅ‚o siÄ™ pierwsze czytanie projektu ustawy o peÅ‚nomocnictwach. Reichstag naniósÅ‚ niewielkie zmiany redakcyjne i przystÄ…piÅ‚ do gÅ‚osowania, którego wynik mógÅ‚ być tylko jeden. „WiÄ™kszoÅ›ciÄ… gÅ‚osów 441 przeciw 94 gÅ‚osom posłów socjaldemokratycznych, a wiÄ™c dziÄ™ki poparciu wszystkich pozostaÅ‚ych grup parlamentarnych parlament uchwaliÅ‚ ustawÄ™ nazwanÄ… pompatycznie „ustawÄ… o usuniÄ™ciu zagrożenia narodu i paÅ„stwa”, nazywanÄ… jednak częściej „ustawÄ… o peÅ‚nomocnictwach” . Co to byÅ‚a za ustawa? ByÅ‚ to akt prawny skÅ‚adajÄ…cy siÄ™ z piÄ™ciu dosyć luźno powiÄ…zanych artykułów. Pierwszy artykuÅ‚ o tym, iż rzÄ…d Rzeszy może uchwalić prawa powszechnie obowiÄ…zujÄ…ce bez żadnych ograniczeÅ„ rzeczowych, które mogÄ… być sprzeczne z konstytucjÄ… (art.2). z tego prawa mógÅ‚ skorzystać tylko rzÄ…d, o czym mówiÅ‚ artykuÅ‚ 5. PeÅ‚nomocnictwa te zostaÅ‚y przyjÄ™te na 4 lata, czyli do 1 kwietnia 1937 roku. ByÅ‚ to ostateczny akt zdobycia wÅ‚adzy przez Adolfa Hitlera. W wyniku takich dziaÅ‚aÅ„ dochodzi do swojego rodzaju paradoksu wÅ‚adzy. Otóż na podstawie artykuÅ‚u 53 konstytucji gÅ‚owa paÅ„stwa, czyli prezydent (Hindenburg) mógÅ‚ w każdej chwili odwoÅ‚ać kanclerza, jednak kanclerz korzystajÄ…c z nadanych mu praw mógÅ‚ zmienić każdy przepis konstytucji. „ Dla historyka jest to tylko kwestia do akademickiego sportu. Hitler nie miaÅ‚ żadnej racji wystÄ™powania przeciw Hindenburgowi, a odwrotnie, potrzebowaÅ‚ jeszcze jego moralnego autorytetu, zwÅ‚aszcza wobec generalicji, aby pozyskać dalsze jej poparcie” .KolejnÄ… przeszkodÄ…, jaka staÅ‚a na drodze jednoÅ›ci narodowej, jakÄ… gÅ‚osiÅ‚ Hitler byÅ‚ niemiecki federalizm. Fuhrer byÅ‚ zdecydowanym przeciwnikiem tego typu systemu. Dowodem na to jest poÅ›wiecony tej problematyce oddzielny rozdziaÅ‚ w Mein Kampf. PisaÅ‚: ”Ponieważ dla nas paÅ„stwo nie jest tylko formÄ…, ale istotÄ… jego jest treść, narodowość, naród, jest rzeczÄ… oczywistÄ…, że jego suwerennym interesom muszÄ… być podporzÄ…dkowane wszystkie inne” . DziaÅ‚ania majÄ…ce na celu ujednolicenie paÅ„stwa rozpoczęły siÄ™ od uchwalenia ustawy z dnia 31 marca 1933 roku. Na mocy wspomnianego aktu prawnego rozwiÄ…zano wszystkie parlamenty krajowe z wyjÄ…tkiem Landtagu pruskiego. W ich miejsce powoÅ‚ani zostali nowi kandydaci, którzy wybrani zostali „kierujÄ…c siÄ™ kryterium repartycji gÅ‚osów oddanych w wyborach do Reichstagu z 5 marca 1933 roku” . Kolejna ustawa majÄ…ca na celu ujednolicenie kraju wydano tydzieÅ„ później. WprowadzaÅ‚a ona we wszystkich krajach niemieckich z wyjÄ…tkiem Prus urzÄ…d namiestnika Rzeszy. Byli oni powoÅ‚ywani przez prezydenta na wniosek kanclerza. „ Zadaniem namiestników Rzeszy, sprecyzowanym wyraźnie w ustawie byÅ‚a troska o prowadzenie (w krajach niemieckich) polityki wytyczonej przez kanclerza” . Kadencja namiestnika miaÅ‚a trwać 4 lata. NastÄ™pnym krokiem byÅ‚a tak zwana ustawa o „przebudowie Rzeszy” z 30 stycznia 1934 roku. Tymczasem 14 października sfinalizowany zostaje kolejny krok na drodze do zniesienia federalizmu niemieckiego. Owego dnia rozwiÄ…zany zostaÅ‚ Reichstag a wraz z nim wszystkie parlamenty krajowe. ByÅ‚o to dziaÅ‚anie Å‚amiÄ…ce postanowienia pierwszej ustawy „ujednolicajÄ…cej”. Kolejne wybory wyznaczone zostaÅ‚y na dzieÅ„ 12 listopada wraz z referendum ludowym. W referendum ludność miaÅ‚a siÄ™ ustosunkować do polityki wewnÄ™trznej i zagranicznej prowadzonej przez Hitlera. Wybory do krajowych parlamentów nie zostaÅ‚y rozpisane. „Przy frekwencji wyborczej wynoszÄ…cej 95,2% jedyna lista NSDAP zdobyÅ‚a 39,639 tysiÄ™cy gÅ‚osów, czyli 92,2%. W gÅ‚osowaniu powszechnym przy frekwencji 96,3% oddano 40.632.628 gÅ‚osów „tak” i 2.101.191 gÅ‚osów „nie” . ByÅ‚ to kolejny triumf polityczny Adolfa Hitlera. W nowo wybranym Reichstagu zasiadaÅ‚o 639 posłów NSDAP i 22 „goÅ›ci” . To wÅ‚aÅ›nie na drugim posiedzeniu tego parlamentu zostaÅ‚a uchwalona wspomniana przeze mnie wczeÅ›niej ustawa o „przebudowie Rzeszy”. Ustawa ta podobnie jak poprzednie tego typu akty miaÅ‚a charakter bardzo lakoniczny. SkÅ‚adaÅ‚a siÄ™ tylko z 6 artykułów. ByÅ‚ to ostateczny zamach na niemieckie kraje zwiÄ…zkowe, celem, którego byÅ‚o doprowadzenie do skrajnego scentralizowania wÅ‚adzy. Jeszcze wiÄ™ksze znaczenie dla centralizacji aparatu administracyjnego miaÅ‚o rozporzÄ…dzenie o zależnoÅ›ci sÅ‚użbowej nadprezydentów prowincji w Prusach. Jednym sÅ‚owem stali siÄ™ oni staÅ‚ymi przedstawicielami Rzeszy w prowincjach. Stali siÄ™ osobami ponad uprawnieniami zwierzchnika administracji, jakim byÅ‚ minister spraw wewnÄ™trznych Prus. Na drodze Hitlera do dyktatorskiej wÅ‚adzy pozostaÅ‚ już tylko maÅ‚o znaczÄ…cy krok. ChodziÅ‚o o urzÄ…d prezydenta, który sprawowany byÅ‚ przez czÅ‚owieka stanowiÄ…cego symbol dla wielu Niemców a mianowicie Hindenburga. Na szczęście dla Hitlera można powiedzieć, że problem sam siÄ™ rozwiÄ…zaÅ‚. Dnia 2 sierpnia 1934 roku Hindenburg zmarÅ‚ pozostawiajÄ…c testament polityczny. W owym piÅ›mie ustanawia on Hitlera swym nastÄ™pcÄ…. MajÄ…c w rÄ™ku tak mocny argument rzÄ…d Rzeszy w przeddzieÅ„ Å›mierci prezydenta, gdy jego stan byÅ‚ już beznadziejny uchwaliÅ‚ ustawÄ™ o połączeniu w jedno urzÄ™du prezydenta i kanclerza Rzeszy. Hitler posÅ‚użyÅ‚ siÄ™ swego rodzaju grÄ… słów. 2 sierpnia 1934 roku wydaÅ‚ „zarzÄ…dzenie wykonawcze adresowane do ministra spraw wewnÄ™trznych Fricka. W pierwszym punkcie Hitler zniósÅ‚ tytuÅ‚ rezydenta jako rzekomo „zwiÄ…zany na zawsze z osobÄ… zmarÅ‚ego”, nakazujÄ…c tytuÅ‚ować siÄ™ „wodzem i kanclerzem Rzeszy” . W drugim punkcie wspomnianego zarzÄ…dzenia Hitler domagaÅ‚ siÄ™ potwierdzenia ustawy o gÅ‚owie paÅ„stwa przez plebiscyt powszechny w trybie ustawy z 14 lipca 1934 roku. Plebiscyt odbyÅ‚ siÄ™ zaraz po dostarczeniu opinii publicznej testamentu Hindenburga. W gÅ‚osowaniu przygniatajÄ…co przewagÄ… gÅ‚osów wygrali popierajÄ…cy owÄ… ustawÄ™. Tym samym Hitler skupiÅ‚ w swoim rÄ™ku uprawnienia wÅ‚adzy centralnej. Akcja ujednolicania byÅ‚a prowadzona również na innych pÅ‚aszczyznach. Jak pisze Richard Grunberg w swojej książce „Historia spoÅ‚eczna Trzeciej Rzeszy” tzw. ujednolicenie osiÄ…gano „po części przymusem, po części zaÅ› tresurÄ… tych , którzy byli jeszcze w uczelniach” . Wszyscy praktykujÄ…cy prawnicy zrzeszeni zostali w jednym zwiÄ…zku. SÄ…d honorowy dysponowaÅ‚ nadzwyczaj skutecznymi sankcjami dyscyplinarnymi. „ CzÅ‚onkowie zwiÄ…zku nie stosujÄ…cy pozdrowienia Heil Hitler otrzymywali surowe nagany, a ci, którzy uchylali siÄ™ od wyborów do Reichstagu i innych oficjalnych plebiscytów, mogli być nawet wykluczeni z izby adwokackiej” .
Dodane przez LukLog dnia maj 11 2006 16:44:15 0 Komentarzy · 23256 Czyta? |